Wat is een gescheurde kuitspier (zweepslag)
Bij het op rek komen van de kuitspier buiten de natuurlijke grens, kunnen de vezels overmatig op rek komen of scheuren. Tevens kunnen vezels beschadigen bij een te krachtige aanspanning. In beide gevallen is er sprake van acuut letsel. Ook kan een spier beschadigd raken door langdurig herhaaldelijk belasten met onvoldoende hersteltijd. Er treedt dan degeneratie van het weefsel op waardoor er een ontstekingsreactie in de spier kan ontstaan en de spier verzwakt. Wanneer een spier verzwakt is kan deze makkelijker scheuren bij een maximale rek of aanspanning van de spier. De klachten treden vaak op tijdens het aanzetten van een sprint, het maken van een sprong of het maken van een misstap. Het bekende gevoel van een slag op de kuit, heeft een scheur in de kuitspier de term zweepslag gekregen.
Er wordt onderscheid gemaakt in 3 gradaties spierletsel:
- Graad 1: de spiervezels zijn op rek gekomen maar zijn nog intact (verrekking)
- Graad 2: de spier is deels ingescheurd (gedeeltelijke scheur)
- Graad 3: de spier is volledig doorgescheurd (volledige scheur)
Symptomen van een gescheurde kuitspier:
- Pijn
- Zwelling
- Blauwverkleuring
- Verminderde functie
Bij een volledige scheur (graad 3):
- Is de functie volledig verdwenen, op de tenen staan is niet meer mogelijk
- Kan er sprake zijn van een zichtbare vervorming (deuk op de locatie van de scheur)
Behandeling van een gescheurde kuitspier:
Na een acuut letsel is het van belang rust te nemen. De eerste 48 uur moet de spier niet belast worden. Vaak is het gewenst om te gaan lopen met een hakverhoging of op hakken.
Het is verstandig de RICE methode toe te passen en een sportfysiotherapeut of arts te consulteren.
De RICE methode:
- Rust: Geen belasting op het aangedane lichaamsdeel. Geef het lichaam tijd om het herstelproces op te starten.
- IJs: Koel het aangedane lichaamsdeel direct na het voorval om de pijn te onderdrukken 20 minuten lang. Gebruik bij voorkeur een icepack, 3 á 4 maal per dag gedurende de dagen na het voorval. Let op: leg een handdoek tussen icepack en huid in om te voorkomen dat de huid bevriest.
- Compressie: Het dragen van een bandage of zwachtel geeft stevigheid en bevorderd de afname van de zwelling.
- Elevatie: Houdt het aangedane lichaamsdeel zoveel mogelijk boven hart-hoogte om afname van zwelling en afvoer van afvalstoffen te bevorderen.
Bij een verrekking (graad 1) letsel is het van belang 2 weken niet te belasten qua sportactiviteit.
Bij een gedeeltelijke scheur (graad 2) is het van belang een sportfysiotherapeut of arts te laten bepalen welke behandelwijze op dat moment de aangewezen methode is.
Bij het vermoeden op een volledige gescheurde pees (graad 3) consulteer dan direct de huisartsenpost of de Spoed Eisende Hulp (SEH). Bij een volledige scheur is het noodzakelijk zijn op korte termijn geopereerd te worden
Om weer volledig te kunnen belasten tijdens sport is het van belang dat de spier weer volledig op kracht is en de locatie van de verrekking of scheur weer goed hersteld is. Tevens moet ook de lenigheid van de spier weer worden getraind. Een verrekking (graad 1) zal binnen 2 weken weer belastbaar zijn. Een gedeeltelijke of volledige scheur hersteld gemiddeld in 6 tot 24 weken.